W środku i na zewnątrz

Kulturoteka, jak można było się spodziewać, ma dzielić się na dwie części: biblioteczną i kulturową. Program części bibliotecznej, umieszczonej na parterze, obejmuje:

• bibliotekę z wypożyczalnią dla dzieci, młodzieży i dorosłych,
• pokój cichej pracy,
• czytelnię prasy,
• salę warsztatową.

Natomiast w części kulturowej, na dwóch pozostałych kondygnacjach, znajdziemy:

• salę widowiskowo kinową o powierzchni ok. 300 m2, 
• pracownię ceramiczno-rzeźbiarską, 
• pracownię plastyczno-malarską, 
• pracownię komputerową,
• pracownię modelarsko-techniczną,
• salę taneczno-gimnastyczną,
• salę muzyczną ze studiem nagrań,
• salę klubową z kawiarenką, 
• salę wystaw, 
• foyer z możliwością wieszania wystaw. 

A to wszystko na przestrzeni 2200 m2! Na dodatek, na podwórku Kulturoteki planowana jest przestrzeń na imprezy plenerowe i zadaszoną scenę. To intensywne rozmieszczenie funkcji wiąże się - stety lub niestety - z małą ilością miejsc postojowych. Jak podał wykonawca, przed budynkiem wyznaczone zostanie “co najmniej 10” miejsc parkingowych. Mało, biorąc pod uwagę rozległy program, ale najprawdopodobniej dobra łączność autobusami i piechotą, a także inne pobliskie parkingi złagodzą ten problem.

Wizualizacja wnętrza Kulturoteki, fot. XYStudio

Obietnice architektów

Wnioskując z wywiadów, główne założenia XYstudio przy projektowaniu Kulturoteki to ekologiczność, prostota i transparentność. Decyzja o przeszkleniu bryły na prawie całej powierzchni wydaje się zaprzeczać pierwszemu z tych punktów, a zwisające z elewacji rośliny wręcz proszą się o etykietę z napisem “greenwashing”. Architekci dobrze tłumaczą jednak ekologiczny sens swojego projektu - przeszklona fasada wspierana jest przez drewniano-betonową konstrukcję, a umieszczona na niej zieleń podlewana jest zasadą lewara hydraulicznego. Wszechobecne szkło ma pomóc nie tylko w dostrzeżeniu prostoty i efektywności tych zabiegów, ale też w połączeniu mieszkańców z wnętrzem budynku. Zawsze widzimy co dzieje się w środku, przez co czujemy się zaproszeni do aktywności w Kulturotece.  Te zabiegi mają na celu klarownie pokazać “sposób proekologicznego projektowania w sposób widoczny”, jak ujęła to Dorota Sibińska, współzałożycielka XYStudio.

Chcemy, żeby w tym budynku wszystko było „na wierzchu”.

Prostota projektu ma na celu również uspokojenie “nieładu” urbanistycznego w okolicach Szkoły Podstawowej nr. 385 (dawniej Gimnazjum nr. 119). Według architektów, sąsiedztwo nowej Kulturoteki w postaci szeregówek, kościoła, szkoły oraz lasu tworzy chaos przestrzenny, w którym zbyt reprezentacyjna bryła stanowiłaby niepotrzebną konkurencję. XYStudio postawiło więc na prosty design, tak aby “w elegancki sposób przysłonić nieład i wprowadzić trochę porządku”. Podejście to można interpretować jako pewnego rodzaju ignorancję w stosunku do kluczowej części Starej Miłosnej, ale patrząc na projekt ciężko chociaż częściowo nie przyznać racji architektom. 

Wizualizacja południowo-wschodniej ściany Kulturoteki, fot. XYStudio

A jak w rzeczywistości?

Obietnice XYStudio ukazują obraz ekologicznego, nowoczesnego i gustownego budynku dla mieszkańców Wesołej. Rzeczywistość lubi jednak niweczyć plany nawet najlepszych architektów - jaką mamy więc gwarancję, że Kulturoteka spełni nasze oczekiwania? Najlepszym sposobem jest weryfikacja poprzednich projektów XYStudio. Na szczęście, w portfolio architektów widnieje sukces za sukcesem. 

Plac przed Szkołą Podstawową nr.174, fot. Architektura-Murator

Dobrym przykładem jest rozbudowa Szkoły Podstawowej nr. 174, notabene również usytuowanej w Wesołej. Projekt, podobnie jak Kulturoteka, efektywnie łączy drewno, przeszklenia i betonowe elementy prostym designem. Sukces inwestycji widoczny jest w jej kolekcji wyróżnień. W 2021 roku została laureatem konkursu PLGBC Green Building Awards w kategorii “Najlepszy ekologiczny budynek sektora publicznego”. Wtedy też projekt otrzymał nagrodę Real Estate Impactor jako “obiekt wnoszący nową wartość dla mieszkańców”.

Szkoła Podstawowa nr. 174, fot. Architektura-Murator

Architekci z XYStudio są laureatami dziesiątek nagród, a pod ich pieczą powstał szereg dobrze zaprojektowanych budynków, zarówno użyteczności publicznej jak i dla prywatnych klientów. Mimo pewnych wątpliwości, Kulturoteka jest w dobrych rękach. Miejmy nadzieję, że projekt wkomponuje się w serce Starej Miłosnej, stając się nową ikoną osiedla.