Kontekst spotkania

W ostatnim czasie sporo było zamieszania w funkcjonowaniu komunikacji miejskiej. Po wakacjach rozpoczął się rok szkolny, a wraz z nim zwiększyły się częstotliwości kursowania niektórych autobusów. Na swoje trasy wróciły także linie, które w wakacje nie kursują, w przypadku Wesołej linia 411. Równocześnie w Warszawie trwa wiele remontów, które wpływają na komunikację w naszej dzielnicy: ul. Bronisława Czecha, Trasa Łazienkowska, kolejowa linia średnicowa, przygotowania do budowy tunelu pod torami przy PKP Wesoła. Dodatkowo po feriach planowane jest otwarcie nowego budynku 163 Liceum Ogólnokształcącego na Groszówce, do którego zapowiadana jest linia autobusowa. Jak w tym wszystkim będzie wyglądała komunikacja miejska w Wesołej? Odpowiedź podzielona jest na kilka wątków.

 

Połączenie osiedla Stara Miłosna z pociągami linii otwockiej

Potrzeba jest punktualnego i skoordynowanego autobusu dowozowego do stacji Warszawa Międzylesie, który będzie zatrzymywał się po wschodniej stronie linii kolejowej, a jego sposób podjazdów pod stację i odjazdów spod stacji będzie intuicyjny dla pasażerów. Od lat postuluję utworzenie dowozowej linii 298, zamiast „turystycznej” linii 147. Co ciekawe ZTM do tego pomysłu nastawiony jest pozytywnie. Jednak warunkiem jego realizacji jest stabilna oferta kolejowa linii otwockiej, a tu pojawia się problem. W tej chwili trwa przebudowa torowiska między Warszawą Wschodnią a Warszawą Wawer. Planowana jest przebudowa tej linii aż do mostu na rzece Świder. Prace mają potrwać nawet do 2027 roku, a więc do tego mniej więcej czasu ZTM będzie odkładać utworzenie linii 298. Ważne jest jednak to, że padły konkretne zapewnienia, niestety musimy trochę poczekać na ich spełnienie.

 

 

Komunikacja nocna

Jednym z proponowanych usprawnień komunikacji nocnej jest przedłużenie do Starej Miłosny linii N25. Usprawnienie powinno zostać zaplanowane bez pogarszania obsługi pasażerskiej innych części dzielnicy. ZTM jednak jasno daje do zrozumienia, że Wesoła nie ma co liczyć na nową linię, chyba, że kosztem innej. Na ten moment jedyną szansą na przedłużenie do Starej Miłosny linii N25 jest wycofanie z Wesołej linii N21. Dla Starej Miłosny to bardzo dobra propozycja, dla reszty osiedli Wesołej dyskusyjna. Co prawda reszta Wesołej byłaby nadal obsługiwana przez linię N71, więc rozwiązanie mogłoby znaleźć wielu zwolenników. Temat powinien być jednak przedyskutowany z mieszkańcami.

 

Przedłużenie linii autobusowych do Wesołej 

Najprostszym sposobem usprawnienia komunikacji dziennej jest przedłużanie kursów linii już funkcjonujących w pobliżu naszej dzielnicy. Zamianami, które wnioskowane są już od dłuższego czasu są przedłużenie linii 525 do osiedla Stara Miłosna oraz przedłużenie linii 520 do osiedla Wola Grzybowska.

ZTM twierdzi, że nie ma zadowalającego wykorzystania obecnie kursujących linii autobusowych i dodawanie nowych w związku z tym nie ma sensu. Przedłużanie linii obniża ich częstotliwość, a jeżeli dodać do tego problem z brakiem kierowców, z którym boryka się ZTM to znowu dochodzimy do argumentu – coś kosztem czegoś. Wiadomo jednak, że 502 (w przypadku Starej Miłosny) oraz 514 (w przypadku Woli Grzybowskiej) to linie absolutnie kluczowe, których oddać nie można.

 

Komunikacja Wesołej z centrum miasta

Mieszkańcy od wielu lat sygnalizują brak połączeń z Dworcem Centralnym. Oczywiście ideą jest wykorzystanie do tego celu komunikacji szynowej, ale dopóki komunikacja autobusowa (dowozowa) do kolei oraz cała infrastruktura przesiadkowa nie będzie na akceptowalnym poziomie, dopóty w imieniu osób starszych, konieczne jest wnioskowanie o wygodne i bezpośrednie połączenia – czyli linia 502 (do Dworca Centralnego) oraz linia 514 (do Dworca Centralnego). Niestety te propozycje w dalszym ciągu spotykają się z odmową ze strony ZTM. Według przedstawicieli spółki takie połączenie, z uwagi na korki w centrum miasta, nie jest optymalne, nawet przy słabo funkcjonującej kolei.

 

Pętle autobusowe

W kontekście poprawy komunikacji miejskiej w dzielnicy koniecznym jest zadbanie o możliwość krańcowania w Wesołej autobusów. Tematem sygnalizowanym od wielu lat jest pętla autobusowa w Woli Grzybowskiej, która wymaga przebudowy i przystosowania do postoju jednocześnie linii 514 oraz linii 520 w sposób umożliwiający komfortowy postój wyrównawczy dla kierowców i odpowiednie warunki dla oczekujących na autobusy pasażerów. Ponadto należy zastanowić się jak powiązać ten kraniec z pobliską stacją kolejową Warszawa Wola Grzybowska jako alternatywny w czasie planowanych inwestycji i w czasie kursowania komunikacji zastępczej ulicą Głowackiego lub ulicą Okuniewską.

ZTM nie chce jednak rozbudowywać pętli Wola Grzybowska. Będzie natomiast rozważany na czas budowy tunelu w Wesołej przystanek autobusowy przy stacji Warszawa Wola Grzybowska dla autobusów kursujących ul. Okuniewską jako komunikacja zastępcza dla kolei.

 

Przystanki i wiaty przystankowe

W dalszym ciągu w kilku miejscach w Wesołej zgłaszana jest potrzeba wiat przystankowych. Szczególnie ważne są te zlokalizowane w pobliżu placówek oświatowych i punktów usługowych. Istotne, aby budowana infrastruktura przystankowa była nowoczesna i ekologiczna. Wesoła pragnie pozostać zieloną dzielnicą, więc chętnie zobaczylibyśmy u nas wiaty przystankowe porośnięte roślinnością. Ponadto niektórzy mieszkańcy zgłaszają potrzebę utworzenia nowych przystanków lub zmiany funkcjonowania obecnych np. wprowadzając opcję „na żądanie”.

Podczas sesji Rady Dzielnicy zgłoszone zostały do budowy wiaty autobusowe na przystankach: 1. Praskiego Pułku 04 (koło przedszkola na górce w stronę Starej Miłosny); Torfowa 01 (przy rondzie Macierowe Bagno w osiedlu Stara Miłosna); na nowych przystankach przy ul. Cieplarnianej; Wola Grzybowska 01 (róg Armii Krajowej i Żółkiewskiego w kierunku Centrum); oraz Moniuszki 02 (na rogu Armii Krajowej i Moniuszki). Wszystkie poza ostatnią pozycją mają być wykonane lub rozważone do wykonania. Przystanek Moniuszki 02 po wybudowaniu tunelu pod torami przestanie funkcjonować (linia 198 będzie miała inną trasę), zatem nie ma sensu inwestować w wiatę akurat tam. ZTM ma też rozważyć powstanie dodatkowego przystanku między przystankami Grzybowa i Brata Alberta. Mieszkańcy Starej Miłosny postulowali też przeniesienie przystanku Szosa Lubelska 02 przed Węzeł Zakręt, temat będzie jeszcze poruszany z ZTM.

 

 

Budowa tunelu pod torami w Wesołej

W dniu 13 września 2023 r. decyzja ZRiD (zezwolenie na realizację inwestycji drogowej) stała się ostateczna, aktualnie przygotowywane są materiały przetargowe inwestycji. Przetarg ma się odbyć jeszcze w tym roku, a czas wykonania robót to mniej więcej 26 miesięcy od momentu podpisania umowy z wykonawcą. Podpisanie umowy możliwe jest jeszcze przed wakacjami 2024 r., a zatem jeżeli nie wystąpią żadne opóźnienia tunel w Wesołej będzie oddany do użytku po wakacjach w 2026 roku. Inwestycja ma finansowanie wspólne ze środków m.st. Warszawy i PKP PLK, zapewniano nas, że środków finansowych nie zabraknie. W czasie inwestycji będzie funkcjonował przejazd tymczasowy w osi ul. Żółkiewskiego.

Niepokojącą informacją jest budowa Park and Ride Wesoła, który miał powstać równolegle z budową tunelu w Wesołej. Za parking przy kolei odpowiedzialny jest ZTM. Na ten moment przygotowany jest projekt koncepcyjny, ale całość rozbija się o finansowanie. Spółka nie ma pieniędzy na jego realizację, czyli inwestycja jest zagrożona i może nie powstać razem z tunelem. To wielkie zagrożenie, które skutkować może brakiem parkingu w okolicy przebudowanej stacji Warszawa Wesoła.

 

Wzmacnianie autobusów szkieletowych

Wesoła ma kilka linii szczególnie ważnych, których kursowanie musi zostać zachowane, a w niektórych przypadkach pożądane jest ich wzmocnienie np. poprzez wyższą częstotliwość. Przedstawiliśmy ZTM do rozważania: (i) większą częstotliwość 502 i 411 zwłaszcza teraz, kiedy zaburzona jest komunikacja kolejowa; (ii) kursy do późnych godzin linii 411 (nie tylko na Gocław); oraz (iii) większą częstotliwość linii 514. Propozycje te spotkały się niestety z odmową.

 

Spóźnienia i ograniczenia komunikacji

ZTM od wielu lat utrzymuje, że podstawą komunikacji miejskiej jest transport szynowy. Tymczasem od około 1,5 roku nie można liczyć na punktualność kolei (SKM i KM), a plany rozwoju metra i tramwajów omijają Wesołą. Dodatkowo opóźnienia autobusów spowodowane licznymi remontami nie zachęcają do korzystania z komunikacji miejskiej. Wesoła spotyka się z licznymi problemami.

ZTM zapewnia, że na ten moment największe utrudniania w funkcjonowaniu SKM S2 zakończyły się. To co się dzieje na tej linii jest związane z przebudową Dworca Zachodniego. Od sierpnia do 13 września br. były dodatkowo zamknięte dworce Warszawa Ochota i Warszawa Powiśle. Według zapewnień ZTM, SKM S2 w większości kursów jeździ do przystanku Warszawa Lotnisko Chopina. Trzeba jednak bardzo uważać, ponieważ czasem kończy kurs na przystanku Warszawa Zachodnia, czasem również nie zatrzymuje się na przystanku Warszawa Powiśle i Warszawa Ochocie a na Dworcu Centralnym. Taki stan rzeczy utrzyma się najpewniej do końca roku. Co dalej, na razie nie wiadomo.

Co do linii średnicowej trwają prace polegające na obmiarze i na sprawdzeniu infrastruktury podziemnej. Określany jest koniecznych zakres prac do wykonania i ustalane jakie trasy będą czynne. Na ten moment są rozważane różne scenariusze.

Duże utrudnienia rozpoczną się natomiast z kursowanie SKM S1. W tym momencie nieczynny jest przystanek Warszawa Olszynka Grochowska, ponieważ trwa remont linii kolejowej od Warszawy Wschodniej do stacji Warszawa Wawer. Skutkuje to mniejszą liczbą pociągów. Następnie prowadzona będzie modernizacja torowiska od stacji Warszawa Wawer do mostu na rzece Świder. Utrudnienia mają potrwać do 2027 roku. Na czas utrudnień w komunikacji ZTM będzie wprowadzał doraźne rozwiązania.

 

 

Nowe linie i rozszerzanie komunikacji w Wesołej

Niestety ZTM nie przewiduje wydłużania do Wesołej linii 319, która kursuje z Ursynowa przez Most Południowy do Międzylesia. Z przeprowadzonej przez ZTM symulacji wyszło, że nie jest to uzasadnione. Poprosiłem, żeby jeszcze to rozważyli, bo taki autobus byłby dla mieszkańców Wesołej bardzo ciekawą propozycja.

Planowana jest za to linia dowozowa do nowej siedziby liceum w osiedlu Groszówka. Jednak autobusy pojawią się tam dopiero, gdy będą pod nie dostosowane drogi (ul. Słowackiego i ul. Narutowicza). Według wstępnej koncepcji nie będą to nowe linie tylko te obecnie kursujące w naszej dzielnicy. Przykładowo linia 198 jadąc ze strony Starej Miłosny mogłaby podjeżdżać pod liceum, podobnie linia 173 jadąc ze strony osiedla Zielona. Rozważane są też kursy wariantowe, czyli w konkretnych godzinach podjazdy autobusów pod liceum. Ostateczna koncepcja musi zostać zaproponowana i wdrożona przez ZTM w ciągu najbliższych kilku miesięcy.

W kontekście wielu pytań od mieszkańców: (i) nie jest planowane bezpośrednie krótkie połączenie osiedla Stara Miłosna z osiedlam Zielona; (ii) nie jest planowane bezpośrednie połączenie Wesołej przez Trasę Siekierkowską; (iii) nie jest planowany podjazd linii 173 pod szkołę podstawową nr 172 w osiedlu Zielona; (iv) nie jest planowany autobus jadący ul. Fabryczną ani ul. Gościniec (ZTM rozważał to jakiś czas temu, ale na ten moment nie ma uzasadnienia dla takiej koncepcji); (v) nie jest również planowane tymczasowe skierowanie linii 411 do Metra Stadion jako alternatywy dla średnio funkcjonujących pociągów.

Według mnie do rozwoju komunikacji konieczne są nowe połączenia i nowe rozwiązania komunikacyjne. To co kilka-kilkanaście lat temu wydawało się odległym marzeniem, dziś zaczyna mieć sens. Z ubolewaniem stwierdzam, że na ten moment do Wesołej nie jest planowane metro. Na umiarkowane pocieszenie, planowany był jakiś czas temu tramwaj (rezerwa gruntowa została zapisana w planach miejscowych Wawra), ale na ten moment nieznana jest perspektywa czasowa – zdecydowanie trzeba będzie się przypominać.

 

Progi zwalniające

W niektórych przypadkach mieszkańcy proszą o uspokojenie ruchu za pomocą progów zwalniających. Ustawianie samych progów nie leży w gestii ZTM, ale w Zarządu Dróg Miejskich (ZDM), jednak ZTM opiniuje takie rozwiązanie pod względem możliwości przejazdu autobusów. Autobusy nie mogą jeździć po tzw. progach podrzutowych, a jedynie po wyspowych. Do przeanalizowania pozostaje zasadność zgłaszanych przez mieszkańców, dodatkowych progów zwalniających na ul. Granicznej na wysokości siłowni plenerowej lub innego sposobu uspokojenia ruchu w tym miejscu. Na ten temat powinien się wypowiedzieć zarządca drogi – ZDM.

 

Uwagi do kierowców ZTM

Niestety jako radni otrzymywaliśmy informacje o nieodpowiednim zachowaniu kierowców autobusów. Część z incydentów, o których mieszkańcy nam mówili była przez nich zgłaszana do ZTM. Niezatrzymywanie się na przystankach „na żądanie”, palenie papierosów w kabinie, czy oglądanie filmów w trakcie jazdy to przykłady sygnalizowanych przez mieszkańców zachowań niepożądanych kierowców komunikacji miejskiej. ZTM prosi, aby każdy taki incydent zgłaszać podając: datę, godzinę i nr linii/nr pojazdu. Te dane pozwolą sprawę zweryfikować i wyciągnąć względem kierowcy ewentualne konsekwencje.

 

Podsumowanie

Od lat mówię, że strategia rozwoju komunikacji miejskiej dla dzielnicy Wesoła powinna stanowić podstawowy instrument gwarantujący usprawnienie systemu transportu miejskiego w dzielnicy tak, aby poziom i skala jego były porównywalne ze standardami oferowanymi w innych dzielnicach Warszawy. Sformułowanie założeń, priorytetów i działań, kreujących politykę transportową w dzielnicy Wesoła w kilku perspektywach czasowych w ramach konkretnego dokumentu zagwarantuje systematyczny i zrównoważony rozwój komunikacji miejskiej obsługującej dzielnicę Wesoła. Planowana Strategia powinna zawierać rozwiązania dostosowane do planowanych w dzielnicy (i poza nią) inwestycji.

Niech najlepszym podsumowaniem tego co dzieje się w komunikacji miejskiej będzie to, że ZTM takiej strategii dla Wesołej nie planuje. Miejska spółka na razie stara się utrzymać obecną obsługę komunikacyjną dzielnicy. Problemy finansowe, brak kierowców, czy liczne zmiany w komunikacji spowodowane remontami i innymi inwestycjami uniemożliwiają rozwój oferty komunikacyjnej dla naszej dzielnicy. Takie przynajmniej jest wytłumaczenie ZTM, a jedyną szansą na jakiekolwiek usprawnienia jest „oddanie czegoś w zamian”.

Wydaje mi się jednak, że strategia powinna być stworzona po to, aby w wiedzieć w jakim kierunku zmierzamy i jakie kroki trzeba podjąć by zrealizować zakładane cele. Przykładowo, jeżeli za 15 lat miałby powstać tramwaj do Wesołej, to przygotowywać się do tego trzeba już teraz. Podobnie, duże inwestycje takie jak budowa tunelu pod torami, remont Traktu Brzeskiego, czy być może kiedyś budowa Wschodniej Obwodnicy Warszawy powinny być zapisane w strategii. Nie chodzi o rozwiązania szczegółowe, tylko o kierunek działań.

Osobiście kilka razy w tygodniu korzystam z komunikacji miejskiej i w kontekście tego co widziałem w innych polskich miastach oraz za granicą, warszawska komunikacja miejska jest bardzo przyzwoita. Jednak z punktu widzenia Wesołej jest ona co najmniej niedopracowana. Odnoszę wrażenie, że ZTM w ostatnim czasie zapomniał, że Wesoła jest dzielnicą m.st. Warszawy już przeszło 20 lat i nadal traktuje nas jak przedmieścia. Nie zostawimy tak tego tematu, pamiętajmy, że kropla drąży skałę.